Τουρίστας στην πόλη μου!

Δεκαπέντε χρόνια ξενιτεμού δεν είναι λίγα. Όσο συχνά κι αν επισκέπτομαι την Αθήνα και παρά τα 28 συναπτά έτη που έζησα εκεί, κάθε φορά που επιστρέφω διαπιστώνω ότι η ματιά μου στα ελληνικά πράγματα προοδευτικά αποκλείνει από εκείνη των μονίμων κατοίκων της. Τουρίστας στην πόλη μου λοιπόν! Τι είδε ο τουρίστας στην πόλη στο ξεκίνημα του δύσκολου καλοκαιριού του 2011;

Είδε τον κόσμο να παίρνει μαζικά τους δρόμους για να διαμαρτυρηθεί. Είδε τους πολίτες να κινητοποιούνται, να αντιδρούν, να προβληματίζονται. Άτακτα, καθυστερημένα, χωρίς σχέδιο και σαφή αιτήματα, αλλά για μια κοινωνία που πέρασε χρόνια πολλά, βυθισμένη στη νιρβάνα του ευδαιμονισμού, το ξεκίνημα δεν θα μπορούσε να ήταν πολύ διαφορετικό.

Μετά αναρωτήθηκε, "μήπως είναι μόδα που θα περάσει;", γιατί ξέρει οτι οι Έλληνες εύκολα παρασύρονται από την επικαιρότητα και ευκολότερα την ξεπερνούν. "Ή να είναι μια σπασμοδική αντίδραση στην πρόκληση των Ισπανών, μια πράξη εθνικού εγωισμού που γρήγορα θα καταλαγιάσει;" Με τον καιρό το κίνημα αυτό θα οριμάσει, θα εξελιχθεί, θα μπορέσει να αυτο-οργανωθεί, θα είναι σε θέση να διατυπώσει αιτήματα, να καταθέσει προτάσεις και να στοχεύσει κάπου συντεταγμένα; Θα βρει τρόπο να δρομολογήσει ωφέλιμες εξελίηεις; Ή θα παραμείνει ένα βουητό που κανείς δεν θα ακούει; Απορίες, απορίες πολλές. Ίσως αυτή να είναι η πραγματική προσφορά αυτού του κινήματος: να θέσει ερωτήματα.

«Γιατί οι άνθρωποι αντιδρούν μόνο όταν απειλείται η τσέπη τους;» φιλοσόφισε μελαγχολικά. Για να αναθαρρύσει πάλι, βλέποντας νέους που βαρέθηκαν να περιμένουν μοιρολατρικά λύσεις από το κράτος, να προσπαθούν να βάλουν λίγη τάξη μόνοι τους. Πως; Με χιούμορ, για παράδειγμα, τοποθετώντας κοροιδευτικά αυτοκόλλητα στα παράθυρα αυτοκινήτων κακομαθημένων οδηγών:

Ο τουρίστας, ως γνωστόν, είναι αεικίνητος, τόσο που μπορεί να είναι σε πολλά μέρη σχεδόν ταυτόχρονα. Την ίδια ώρα που η λαοθάλασσα πλημύριζε το κέντρο της Αθήνας για να διαμαρτυρηθεί, εκείνος αγνάντευε την αττική θάλασσα που πλημύριζε από λουώμενους και κρις-κραφτ. Όταν η ώρα του μπάνιου πέρασε, έγινε μάρτυρας ενός πρωτοφανούς φαινομένου: στην ακτή σχηματίστηκε ουρά από ταχύπλοα, όπως τα αυτοκίνητα σε φανάρι πολυσύχναστης λεωφόρου. Δυσκολεύτηκε, αλλά κατάλαβε ότι περίμεναν ανυπόμονα στην «γλύστρα» το τρακτέρ να τα ρυμουλκύσει στη στεριά και να τα μεατφέρει στο parking σκαφών:

Προς στιγμήν ξέχασε ότι βρισκόταν σε μιά χώρα, στα πρόθυρα χρεοκοπίας.

Όταν το βραδάκι αποφάσισε να βγεί για ποτό, η παράξενη σκέψη, ότι η συζήτηση για τα οικονομικά της Ελλάδας είναι ένα κακόγουστο αστείο, εδραιώθηκε. Τέτοια κίνηση στους δρόμους και πολυκοσμία στα αμέτρητα μπαρ της πόλης, μόνο σε ακμάζουσες μεγαλουπόλεις είχε ξαναδεί.

Στο διάστημα της ολιγοήμερης παραμονής του είδε την αστυνομία να δουλεύει πυρετωδώς, στήνωντας ενέδρες στους αυτοδίδακτους ραλίστες και μοιράζοντας αφειδώς κλήσεις στα παράνομα παρκαρισμένα αυτοκίνητα. Ας αρχίσει να μπάινει τάξη, έστω και στα απλά, σκέφτηκε. Άλλωστε, ανέκαθεν θεωρούσε μεγαλύτερο ελάττωμα του Έλληνα την αποστροφή του προς τους κανόνες.

Ακούγοντας τις συζητήσεις του κόσμου, μιλώντας μαζί του, αντιλήφθηκε ότι η κοινή γνώμη αποδίδει την κακοδαιμονία των καιρών στους διεφθαρμένους πολιτικούς που έχουν ξεπουληθεί σε σκοτεινά, ξένα συμφέροντα και στα συμφέροντα αυτά που θέλουν να πιούν το αίμα του λαού.
Και τότε μπερδεύτηκε λίγο. Οι ίδιοι άνθρωποι δεν είναι που, ως πριν λίγο καιρό, υπερασπίζονταν αυτά τα κόμματα με τυφλό φανατισμό; Θυμήθηκε οικογένειες να τσακώνονται και να σταματούν να μιλάνε μεταξύ τους, για κομματικές διαφορές. Και έπειτα, οι πολιτικοί αυτοί δικτατορικά σφετερίστηκαν την εξουσία ή εκλέγονταν από το λαό, σχεδόν πάντα οι ίδιοι ή τα παιδιά τους, τα τελευταία 30 χρόνια; Μήπως έφθασαν ουρανοκατέβατοι και δεν είναι σάρκα από τις σάρκες αυτής της κοινωνίας που τους στήριζε με επιμμονή, πιθανότατα γιατί παρόμοια με αυτούς σκεπτόταν;
Τα ξένα συμφέροντα δεν ήταν, που ‘χαριστικά’, έβαλαν την χώρα στην ΕΟΚ; Εκείνα δεν την καλωσόρισαν στην ΕΕ, που την επιδοτεί γενναιόδωρα για δεκαετίες; Τα προηγούμενα μαζί με την είσοδο στο ευρώ, που πανηγυρίστηκαν σαν μέγιστες εθνικές κατάκτησεις, εμποδίστηκαν από κάποιο σκοτεινό κέντρο; Δεν ικανοποιήθηκε το εθνικό μαράζι, η διοργάνωση μιας ολυμπιάδας (πόθος τόσο ισχυρός που όποια φωνή τόλμησε τότε να ψελίσει κάποια επιφύλαξη θεωρήθηκε «προδοτική»);
Ο τουρίστας μας δεν τρέφει αυταπάτες ούτε για την ποιότητα των πολιτικών, ούτε για τις προθέσεις του διεθνούς και εγχώριου ‘Συστήματος’ και κατανοεί τις κραυγές εναντίον τους. Έφυγε όμως από την αγαπημένη του Ελλάδα με αυτή τη σκέψη να γυρίζει στο κεφάλι του:

Η κοινωνία και ο καθένας ξεχωριστά δεν έχει καμία ευθύνη για όλα αυτά;
Υπάρχει άραγε κάποιος Έλληνας που θα παραδεχεται «Φταίω λίγο και εγώ!»;